Neformalno, ali stvarno: crnogorski gosti i ruski domaćini dobro znaju da ideja neutralnosti nema uporište u CrnojGori, da je suprotstavljena državnoj strategiji evroatlantskih integracija i, što je još važnije, da je koncept državne neutralnosti tekovina devetnaestog vijeka, danas praktično neprimjenjiv. U savremenim međunarodnim odnosima i u bazičnim dokumentima Ujedinjenih nacija (član 51 Povelje UN) i Evropske unije (Lisabonska deklaracija) princip kolektivne bezbjednosti i solidarnosti, je potpuno prekrio koncept neutralnosti. Samo, nema ovdje naivnih romantičara: ruska priča crnogorskih opozicionara plasirana je sa ciljem da se utiče - ne samo na politiku zvanične Moskve prema Crnoj Gori - već i na budući odnos snaga na crnogorskoj političkoj sceni.
Paravan Moskve
Moskovsko putešestvije je samo dio te strategije. I nije tek slučajnost onaj skandalozni nastup Andrije Mandića na televiziji ,,Carigrad“, Putinovog tajkuna Malofejeva i otvorene prijetnje sukobima u Crnoj Gori ukoliko ne bude referenduma o NATO-u. Kamenčić istog političkog mozaika je i javno priznanje lidera Nove da su protesti Demokratskog fronta bili dio anti-NATO kampanje, baš kao i naprasna eskalacija euroskepticizma. Lideri Nove i DNP-a pristali su da budu eksponenti ruske propagandne mašinerije. Mandić, Knežević i Bulatović znaju, što su bliži Moskvi, sve su dalje od Brisela. Očito, riječ je o proračunatom potezu: crnogorski opozicioni trojac je u Moskvi iskazao bespogovornu lojalnost, očekujući da će, zauzvrat, ruski prijatelji nastaviti da logistički pomažu njihovu politiku u Crnoj Gori. Uporno forsiranje priče o crnogorskoj neutralnosti samo je politička maska da se prikrije direktna pomoć Moskve ovdašnjim igračima u Crnoj Gori.
Potraga za radikalima
Ali i posredni dokaz da se u DFu pripremaju za ono što slijedi - izbornu utakmicu. Demokratski front je u stalnim protestima već duže od pola godine, sve u namjeri da narodnim buntom obori Vladu Mila Đukanovića. Ta taktika nije uspjela organizovanjem šatorskog naselja ispred zgrade parlamenta, a ideja nasilnog svrgavanja vlasti doživjela je konačni fijasko 24. oktobra nakon što je propao pokušaj ulaska u Skupštinu Crne Gore. Opredijeljeni za vaninstitucionalnu borbu, lideri Demokratskog fronta ignorisali su priču o parlamentarnom dijalogu, odbacili su i pomisao da uđu u zajedničku vladu i sada su - dok Lekić, Milić, Krivokapić i ekipa pregovaraju sa Đukanovićem - ostali na ulici, van igre i bez mogućnosti da utiču na ishod pregovora. To nije baš ugodna pozicija - na izbore moraju, o izbornim uslovima ne pregovaraju, a ostatak opozicije ignorišu. U međuvremenu, osipa sa broj pristalica koji vjeruju u ideju pobune ili puča.
Plan za oktobar
Zato je radikalizacija politike, okretanje Rusiji, borba protiv NATO i oštro distanciranje od EU očajnički pokušaj Demokratskog fronta da pod plašt svojih partija okupe radikalne prosrpske i rusofilske birače, one razočarane pristalice radikala i panslavizma ruskog lika. Kad im, koliko sjutra, otvorenu podršku pruži i Amfilohijeva Srpska pravoslavna crkva, Mandić i družina mogu da računaju na podršku nekih 12, možda i 15 odsto podrške. Samo, to je vraćanje korijenima politike koja je svoj zenit doživjela tamo negdje početkom devedesetih godina prošlog vijeka. I tu je ključni problem nove politike Nove srpske demokratije i saveznika: Demokratski front je počeo da se bori za prevlast u opoziciji, a ne obaranje vlasti Mila Đukanovića. Možda će nekima i to djelovati kao uspjeh, ali - ovako sa distance - djeluje kao ponavljanje matrice poraza.
Draško ĐURANOVIĆ
