Ta se sredstva, kako je pojašnjeno, nijesu mogla adekvatno i bezbjedno uništiti kroz dosadašnje programe.
„Riječ je o kompleksnim minsko-eksplozivnim sredstvima, uglavnom mornaričkoj i vazduhoplovnoj municiji velikih kalibara, koja se nalazi u skladištima UbS Pristan i Taraš“, saopšteno je iz Ministarstva odbrane.
Crna Gora je, dodaje se, na svojoj teritoriji naslijedila velike količine zastarjelog naoružanja i ubojnih sredstava, koje su predstavljale latentnu opasnost, kako za okolinu, tako i za ljudske živote.
„Do sada je od ukupnog viška koji je iznosio 10.742 tone, uništeno 8.304 tone (77 odsto). Preostali višak je 2.438 tona“, podsjećaju iz Ministarstva.
Viškovi su, kako se navodi, od obnove državnosti uništavani kroz više programa, dijelom kroz saradnju sa OEBS-om i UNDP-em (MONDEM), dijelom sa Sjedinjenim Ameičkim Državama.
„Ministarstvo odbrane istrajno je tragalo za iznalaženjem najsigurnijeg načina uništenja ovog dijela viška naoružanja, koji predstavlja latentnu opasnost za ljude i okolinu. Nakon temeljne analize, opredijelilo se za delaboraciju, odnosno rastavljanje ubojnih sredstava i, po potrebi, sagorijevanje u zatvorenom prostoru“, saopšteno je iz tog Vladinog resora.
Na taj način, kako se navodi, Ministarstvo odbrane nastavlja sa dosljednim sprovođenjem pristupa demilitarizacije koji je prihvaćen prije tri godine i kojim se isključuju eksplozije na otvorenom prostoru.
„U tom kontekstu je uspostavljena konkretna saradnja sa Alijansom koja je rezultirala odlukom NATO komiteta u avgustu 2014. godine kojom je odobreno formiranje Fonda povjerenja za uništavanje viškova municije u Crnoj Gori (NATO Trust Fund). Za realizaciju programa zadužena je NSPA, NATO agencija za podršku i nabavke (NATO Support and Procurement Agency)“, navodi se u saopštenju.
Kako je pojašnjeno, riječ je o projektu od izuzetnog značaja, u kojem se prvenstveno vodilo računa o interesima i bezbjednosti građana.
„Njegovom realizacijom, uz stručnu podršku NATO partnera, dodatno se doprinosi očuvanju nacionalne i regionalne bezbjednosti, kao i životne sredine u Crnoj Gori. Tim povodom, eksperti iz NSPA više puta su boravili u Crnoj Gori, kako bi na licu mjesta sagledali stanje municije stavljene na listu Fonda povjerenja, kao i nacionalnih kapaciteta u Crnoj Gori“, navode iz Ministarstva.
Sve troškove uništenja tog dijela viška naoružanja u Crnoj Gori snose zemlje kontributori: Njemačka, Turska, Mađarska, Hrvatska i Velika Britanija, kao vodeća zemlja za Fond povjerenja.
„Potpisivanjem Implementacionog sporazuma, stvara se pravni osnov za početak realizacije projekta, odnosno za pokretanje procedure međunarodnog tendera od strane NSPA radi izbora kompanije koja će biti angažovana na uništenju ovih viškova municije“, rekli su iz Ministarstva.
Na tender će moći da se jave i crnogorske kompanije ili preduzeća, a realizacija programa biće obavljena pod stručnim nadzorom tima Agencije za podršku i nabavke.
Opredjeljenje NSPA je, kako je saopšteno, da se razvijaju lokalni kapaciteti partnerskih država putem ovakvih projekata.
„Implementacionim sporazumom, članovima stručnog tima NSPA država Crna Gora garantuje diplomatski imunitet tokom njihovog boravka u našoj zemlji povodom sprovođenja Sporazuma. Takav imunitet osoblje NSPA uživa i u drugom državama sa kojima NSPO ima zaključene sporazume o uništavanju viškova naoružanja“, zaključuje se u saopštenju.
Izvor: Mina
