Opisivan kao hladan, disciplinovan i rigorozan, ali prije svega intelektualan i polemičan, Bulez je bio i esejista, pedagog i naučnik.
Rođen je 26. marta 1925. godine u Monbrisonu, na Loari u centralnoj Francuskoj. Studirao je matematiku, a potom muziku, na pariškom konzervatorijumu, gdje je bio učenik Oliveja Mesjena, a zatim Renea Lebovica koji ga je približio Šembergovoj pentatonici. Kao kompozitor se prvi put javlja 1945, a 1952. svojim komadom Strukture za dva klavira stiže u sami vrh muzičke scene. Već je u Strukturama predstavio svoj princip komponovanja: visoki tonovi, forsiranje produženog trajanja tonskih jedinica, korišćenje glasnih tonova, i prije svega, raznovrsnost boja tonova. Pri tom je Bulez strog, besprijekorno organizovan, matematički tačan. Htio je da pokaže kuda vodi automatizam muzičkih odnosa. Već u prvim taktovima se slutilo ono što će da uslijedi "ostvarivanje prava na lično osjećanje", govorio je. Nije težio obnavljanju muzičkog konstruktivizma, već modifikacijama.
U Sonati za klavir komponovanoj 1957. Bulez je interpretatoru otvorio mogućnost slobodnog kretanja, koji je onda mogao sam da odlučuje o montaži pojedinčanih djelova. Otada se u svim Bulezovim djelima nalaze takvi pasaži. Doduše, slučaju u njegovoj muzici nema mjesta, kako je to bio slučaj kod Džona Kejdža, sa kojim je Bulez, inače, 1949. zajedno radio i pod čijim je uticajem i te kako bio.
Bulez je najvažnije podsticaje tražio u književnosti. U nekim svojim ciklusima je, muzički iščitavajući tekstove Renea Šara i Stefana Malarmea, razvijao korespondencije muzike i poezije. Posebno je bio opčinjen tekstovima Marsela Prusta, i težio je, kako je on isticao, "romanesknom komponovanju".
Ogorčen konzervativnim stavovima francuskih muzičkih krugova, Bulez se početkom 1960-tih povukao se u Baden-Baden, čime je pokrenuo oštre reakcije u Francuskoj. U domovinu se vratio tek 1974, kada ga je tadašnji predsjednik Žorž Pompidu tražio da osnuje laboratoriju za savremenu muziku IRCAM (Institut za istraživanja i akustičnu i muzičku koordinaciju).
Pjer Bulez bio je šef Simfonijskog orkestra BBC u Londonu i Njujorške filharmonije. Pod njegovom upravom su izvođena su ključna djela dvadesetog vijeka, ali i stare muzike, poput Vagnerovog Nibelungškog prstena 1976. godine u Bajrojtu, uz režiju Patrisa Šeroa. Dirigovao je bez štapića, ali je precizno kodirao svoje pokrete. Godinama je bio gotovo slijep i nije mogao da diriguje, ali Parižani se sjećaju njegovih besplatnih koncerata 2011. kod Piramide u Luvru.
Odbijao je da "zaključi" djela i često ih je prerađivao, ističući da su "radovi u nastajanju". Otvoreno je izjavio da ne želi da bude "istorijska tapiserija koju se prikazuje za godišnjice".
Predavao je muziku na akademiji u Bazelu, na Harvardu i u Darmštatu.
Na vijest o njegovoj smrti francuski predsjednik Fransoa Oland je rekao da je "Pjer Bulez pronosio francusku muziku svijetom i, kao kompozitor i dirigent, uvijek se trudio da odrazi duh vremena".
Izvor: Jutarnji.hr/Hina, Deutsche Welle
Foto: classicalite.com
