Društvo

Umrla žena koja je Staljinu odnijela pismo sa istorijskim “NE”

Partizanka i diplomata, Dragica Srzentić, koja je 1948. godine u Moskvu odnijela čuveno pismo Josipa Broza Tita Staljinu, preminula je prije dva dana u 103. godini. O njoj, njenom životu, slavnim revolucionarnim danima, godinama robovanja kada je bila proglašena za državnog neprijatelja, snimljen je i film "Jedna žena-jedan vijek", reditelja Želimira Žilnika.
Umrla žena koja je Staljinu odnijela pismo sa istorijskim “NE”
Portal AnalitikaIzvor

Više puta tokom dugog života, Dragica je isticala da nije znala sadržaj pisma, kao ni to da se u njemu krilo istorijsko "NE" Staljinu, pišu Večernje novosti.

U Ministarstvu spoljnih poslova, u kom je tada radila, rečeno joj je da bude spremna da otputuje i da je poruku tada predala ambasadoru Jugoslavije u Savezu Sovjetskih Socijalističkih Republika SSSR Vladimiru Popoviću. Zatim se vratila u Beograd sa odgovorom Staljina i Vjačeslava Molotova, ali je ispričala, da je sadržinu poruke koju je nosila u Moskvu saznala mnogo kasnije.

“Odgovor iz Moskve predala sam maršalatu za Tita koji je to pismo u prvom redu dao samo vrhu partije, a ne svim ljudima”, govorila je Dragica Srzentić. 

Ona je pričala da je kasnije saznala šta piše i da joj je bilo žao zbog toga, jer je smatrala da nemaju pravo da napadaju Ruse koji su oslobodili Beograd i svoje kosti ostavljali ovdje. 

“Mi ne bismo uspjeli sami da oslobodimo Beograd”, riječi su Dragice Srzentić.

Ubrzo je donijeta Rezolucija Informbiroa i iako je nije prihvatila, zasmetala joj je medijska hajka koja se u jugoslovenskim medijima vodila protiv Crvene armije i Sovjetskog Saveza, što joj je kao komunisti smetalo, pa se usudila da to kritikuje. Baš zbog stavova o Rusima i otvorenim neslaganjima, bila je proglašena državnim neprijateljem i osuđena 1951. na 10 godina zatvora, u kome je provela strašne četiri i po godine. Tada je bio uhapšen i njen suprug Vojo Srzentić, koji je prije toga radio kao savjetnik Envera Hodže.

Tokom boravka u zatvoru, izgubili su posao i stan, a bila su im oduzeta i sva odlikovanja, pa su po izlasku iz zatvora otišli da žive u Ulcinj, u suprugovoj porodičnoj kući. Povratak im je pomogao Svetozar Vukmanović Tempo, u čijem se štabu Dragica borila u Drugom svjetskom ratu. Mnogo decenija kasnije rehabilitovani su odlukom Okružnog suda u Beogradu, a sudska presuda iz 1951. poništena je februara 2007. godine.

“Kremacija i ispraćaj Dragice Srzentić biće 5. novembra na Novom groblju u Beogradu, a po njenoj želji urna sa pepelom biće položena u porodičnu grobnicu u Ulcinju, pored groba njenog supruga.

(Večernje novosti)

Portal Analitika