Piše: Damir Rašketić
Članstvo u NATO-u ne pruža samo vojno-odbrambenu sigurnost, već sa sobom donosi čitav niz standarda i vrijednosti, kao što su uvođenje i snaženje pravne države, implementacija vrijednosti demokratije, borba protiv korupcije i organizovanog kriminala, unapređenje ljudskih prava, građanskih sloboda i mira.
Paralelno, veome je bitan ekonomski aspekt jer članstvo u NATO savezu donosi brojne ekonomske benefite, kao što su:
- rast stranih investicija, kao rezultat poboljšanja sigurnosti koja se nudi investitorima (SDI predstavljaju veliki izvor sredstava i dugoročno znače nova radna mjesta, povećavaju izvoz i na taj način doprinose smanjenju spoljnotrgovinskog deficita, što je jedna od bolnih tačaka naše ekonomije)
- niži troškovi nacionalne bezbjednosti (u slučaju individualnog sistema odbrane, CG morala bi da izdvaja znatno više sredstava u ove namjene, tj. u borbena sredstva i kapacitete kao što su avijacija, protiv-vazdušna odbrana, mornarica i dr.)
- mogućnost korišćenja finansijske pomoći (poput Fonda za izgradnju infrastrukture (NSIP‐The NATO Security Investment Programme))
- poboljšanje međunarodnog rejtinga (unapređenju bilateralne saradnje i diplomatskih aktivnosti poboljšalo bi rejting Crne Gore kod međunarodnih finansijskih institucija i privatnih investitora, što bi moglo, posredno, uticati i na ostvarivanje povoljnijih uslova zaduživanja na međunarodnom finansijskom tržištu)
- povećanje prihoda od turizma (članstvo u NATO garantuje opštu bezbjednost, što je jedan of faktora (pored prirodnih ljepota, kulturno-istorijskih spomenika, odmora i zabave) koji je bitan za turiste, te može pozitivno uticati na razvoj turizma i povećanje prihoda kroz percepciju Crne Gore kao bezbjedne destinacije).
- pristup širem tržištu (učlanjenjem CG u NATO savez crnogorske kompanije stiču pravo češća na tenderima NATO-a, čiji je godišnji budžet preko 700 milijardi dolara)
Uticaj nabrojanih benefita teško je kvantifikovati, ali se, posmatrajući i analizirajući iskustva zemalja koje su u prethodnim godinama pristupile NATO savezu, može izvuići jasan zaključak da je u svim tim zemljama došlo je do povećanja stope rasta BDP-a u periodu nakon pridruživanja NATO savezu i da su, u istom periodu, poboljšani njihovi ekonomski indikatori.
Kada govorimo o političkim razlozima, onda je jasno da Crna Gora nema taj luksuz da ne bude dio najrazvijenije grupacije zemalja na planeti, ukoliko već postoji šansa za to. Preklapanje zemalja članica EU sa članicama NATO je preko 80%, i uz SAD, Kanadu, Norvešku i Tursku čine grupaciju sa najvećom političkom i ekonomskom moći na planeti. Bliski odnosi ovog, prije svega, političkog saveza sa ogromnim brojem zemalja koje nijesu u članstvu omogućavaju da se glas Crne Gore čuje na skoro svim meridijanima svijeta, što je za zemlju naše veličine od izuzetnog značaja.
Geopolitički gledano, nama su danas granice NATO zemalja na Božaju i Debelom Brijegu i nema ni jednog razloga zbog kojeg ne bi zajedno sa svim susjedima učestovali u izgradnji mirnog, prosperitetnog i ekonomski bogatog regiona koju je u proteklom vijeku često bio poprište vojnih sukoba.
Zbog svih ovih razloga, ekonomskih, političkih, bezbjednosnih i brojnih drugih mogućnost članstva u NATO je za Crnu Goru šansa koju ne smijemo propustiti.
(autor je član predsjedništva SDP-a)
