„Na osnovu Zakona o upravljanju otpadom, utvrđena je obaveza da do 2020. godine najmanje 50 odsto od ukupne količine sakupljenog otpada bude pripremljeno za ponovnu upotrebu i reciklažu, što je u skladu sa zahtjevima Evropske unije“, saopštila je Azra Vuković iz Green homa.
Kako je kazala, uspostavljanje i sprovođenje sistema selektivnog odlaganja je zbog neozbiljnog pristupa nadležnih institucija rezultiralo sa prikljupljenih svega oko 2,6 odsto otpada, prema zvaničnim podacima, što je izuzetno mali procenat i otežavajuća okolnost u dostizanja postavljenog cilja do 2020. godine.
„Primjer Slovenije je nešto na šta se možemo ugledati obzirom da je Ljubljana u prethodnih deset godina uspjela da poveća procenat recikliranog otpada na 61 odsto, a istovremeno smanji količinu deponovanog otpada na ukupno 121 kilogram po glavi stanovnika“, kaže se u saopštenju.
Kako se navodi, shodno podacima Monstata, u Crnoj Gori svaki stanovnik proizvede godišnje po 532 kilograma otpada, što, dodala je Vuković, predstavlja ogromnu razliku u pristupu upravljanja otpadom.
„Primjer Ljubljane ukazuje da je moguće uvećati procenat recikliranog otpada u veoma kratkom roku kada se za to obezbijede neophodni uslovi. Crna Gora treba da realizuje neophodne korake u pravcu smanjenja količine otpada koji se proizvodi i povećanje procenta ponovo upotrebljenog i recikliranog materijala“, kazala je ona.
Prema riječima Vuković, opcija 3 Državnog plana upravljanja otpadom, koja podrazumijeva centralizovan sistem kroz izgradnju postrojenja za termičku obradu otpada, je jako upitno riješenje za ovu oblast u Crnoj Gori. „Očigledno je da lokalne samouprave imaju problem sa riješavanjem pitanja upravljanja otpadom ali ponuđeno riješenje centralizovanog sistema može dovesti do novih problema“.
„Osim toga što je izgradnja ovakvog postrojenja veoma skupa, operativni troškovi bi se višestruko uvećali, posebno zbog prevoza otpada do ponuđene lokacije, što bi imalo posebno veliki uticaj na one opštine koje imaju problem sa prevozom otpada na znatno manje udaljenosti“, saopštila je Vuković.
Kako je rekla, potencijalna izgradnja postrojenja za termičku obradu otpada imala bi jako negativan efekat sa aspekta svijesti građana o potrebi smanjenja količine otpada koja se proizvodi kao i potrebi selektivnog odvajanja otpada i njegove reciklaže.
„U ovom slučaju realizacija ideje, ali i obaveze da se 50 odsto otpada reciklira bi bila apsolutno nemoguća. Na ovaj način bi se ušlo u dugoročni krug povećane proizvodnje otpada koji bi služio za spaljivanje, koji bi osim gore navedenog imao jako negativne posledice po životnu sredinu“, navela je Vuković.
Kako je kazala, spaljivanje otpada proizvodi mnogo toksičnih materija koje su štetne po ljudsko zdravlje, a čak 25 odsto preostalog pepela i šljake treba deponovati.
„Izostalo bi jačanje svijesti o potrebi smanjenja količine otpada, izostala bi reciklaža i Crna Gora bi nesumnjivo konstantno „spaljivala“ resurse koje bi mogla imati od sekundranih sirovina kada bi se odlučila za jedini pravi put a to je put smanjanja količine otpada koja završava na deponijama i u spalionicama i put reciklaže“, kaže se u saopštenju.
Vuković navodi da u procesu planiranja upravljanja otpadom u Crnoj Gori treba staviti akcenat na izgradnju postrojenja koja će omogućiti reciklažu makar u procentu koji je već sada definisan u Zakonu o upravljanju otpadom, „ali težiti i većim procenatima reciklaže, što predstavlja jedinu održivu opciju koja će donijeti više zelenih radnih mjesta i smanjiti količinu otpada“.
