Letonija, Litvanija i Estonija strahuju da bi Vladimir Putin uz pomoć brojne ruske manjine, prema kojoj vlada sve veća sumnjičavost, mogao da izazove novu donjecku ili osetijsku krizu, piše hrvatski "Jutarnji list".
U Estoniji i Letoniji više od dvIJe trećine pripadnika ruske manjine nema državljanstvo zemalja u kojima žive. Oni su ili bez državljanstva ili imaju ruske pasoše.
Ruska manjina, koja ima velikih integrativnih problema u tim zemljama, poput toga da se dIJelu tamošnjih Rusa ne odobrava državljanstvo država u kojima žive ili su u njima čak i rođeni, sve češće se gleda kao potencijalna peta kolona. Čak se i u nekim analizama NATO-a spominje da bi Kremlj mogao da iskoristi nezadovoljstvo svoje manjine kako bi destabilizovao te tri države ili izazvao nemire koji bi rezultirali nekim novim separatizmima i “narodnim republikama”. Iako Kremlj stalno govori da mu to nije cilj jer zbog istorijskog opterećenja i grIJeha prema tim državama njih ne svrstava u “svoj postsovjetski atar”, za razliku od Ukrajine, Gruzije ili Belorusije, ipak postoje jastrebi koji bi rado plašili i slali uznemirujuće signale prema Baltiku.
Ali, "čačkanje mečke" na zapadnim granicama Rusije vraća Evropu u hladni rat, izaziva napetost na relaciji Zapad - Rusija i definitivno stvara depresivni antiruski kordon.
Rusija je trenutno u napetim odnosima sa svim svojim evropskim komšijama od Arktika do Crnog mora, od Norveške, preko Finske, spomenutih baltičkih država i Poljske do Ukrajine.
NATO-ovi eksperti stalno ističu da bi Baltik mogao da bude novo žarište.
Ali, baltičke države tek su jedan segment slagalice rusko-zapadnih odnosa izazvanih ukrajinskom krizom, kaže ruski analitičar Aleksandar Gruščin.
Ukrajina je poslužila tek kao impuls da sve frustracije, strahovi i oprezi isplivaju na površinu.
Baltik jeste najranjiviji dIo sa mnogo istorijskih i političkih opterećenja iz relativno nedavne prošlosti u odnosima Rusije s Litvanijom, Letonijom i Estonijom, koje duvaju i na hladno kad je Moskva u pitanju.
Ponekad će ići i protiv sopstvenih interesa samo da im Rusija bude što dalje, ako ne fizički, što je nemoguće, a onda u svakom drugom smislu.
U baltičkim republikama otkazuju nastupe ruskih estradnih zvijezda, gostovanja moskovskih pozorišta, nema ruskih filmova, skidaju s kablovske ruske kanale. Nedavno je ukinut i voz Talin - Moskva za koji Rusi tvrde da je bio rentabilan, a Estonci suprotno. Rusi su otkazali uvoz ribe i ribljih proizvoda s Baltika, što je više od 60 odsto njihovog izvoza morskih plodova. U Litvaniji su rafineriju prodali Poljacima i otkazali rusku naftu s kojom je rafinerija spojena naftovodom, pa sada tankerima dovoze naftu i onda je transportuju do rafinerije, navodno gubeći milione eura mjesečno na tome. Estonija nije željela da učestvuje u Sjevernom toku, gasovodu kroz Baltik. Ali, to je cijena politike “daleko im ruska kuća”.
Letonija ponovo želi da uvede redovni vojni rok. Baltičke države žele američke vojne baze na svojoj teritoriji. Podignuti su rezervisti, a razne rodoljubive i desne organizacije sprovode vojne vježbe svojih članova po šumama, pripremajući se za “partizanski otpor”.
Broj bliskih susreta NATO-a i ruskog vazduhoplovstva i povreda vazdušnog prostora baltičkih država krajem 2014. i početkom 2015. premašio je broj takvih incidenata u poslednjih 15 godina. Koliko je to ozbiljno? Koliko su tamošnji stanovnici stvarno u strahu, a ruska prijetnja realna, teško je reći, ali to ima duboke korijene u odnosima Rusije s tim državama. Ali, i Putin poručuje - Sukob s NATO-om može željeti samo ludak. U slučaju takvog scenarija sledi samo katastrofa, koje su svi svjesni. (B92)
