Agenciji Mina-business obratilo se nekoliko žiranata tražeći objašnjenje da li banke po osnovu otplate kredita imaju pravo da obustavljaju isplatu, odnosno obračunavaju čitav iznos zarade ili drugog primanja.
Bankarski ombudsman, Halil Kalač, kazao je da banke, u skladu sa Zakonom o izvršenju i obezbjeđenju, izvršenje na plati, penziji i naknadi, može odrediti i sprovesti do iznosa od jedne polovine.
On je objasnio da su banke obavezne da sprovode Zakon o izvršenju i obezbjeđenju, kojim su definisana ograničenja i izuzimanja kod izvršenja na primanjima.
“Na minimalnoj zaradi koju izvršni dužnik prima u skladu sa zakonom, izvršenje se može sprovesti do iznosa od jedne trećine”, rekao je Kalač agenciji Mina-business.
On je naveo da se izvršenje na primanju ratnih i mirnodopskih vojnih invalida po osnovu invalidnine, ortopedskog i invalidskog dodatka, može sprovesti samo za potraživanja po osnovu zakonskog izdržavanja, naknade štete nastale usljed oštećenja zdravlja ili umanjenja, odnosno gubitka radne sposobnosti i zbog izgubljenog izdržavanja usljed smrti davaoca izdržavanja.
“I to je moguće samo do iznosa od jedne polovine primanja”, dodao je Kalač.
Prema njegovim riječima, izvršenje na primanju po osnovu novčane i doživotne rente, ugovora o doživotnom izdržavanju, kao i po osnovu ugovora o osiguranju života, može se sprovesti samo na dijelu koji prelazi najviši iznos primanja stalne socijalne pomoći.
Kalač je saopštio i da je, u skladu sa zakonom, banka obavezna da se u određenim slučajevima pridržava izuzimanja od izvršenja na novčanom potraživanju izvršnog dužnika.
“Tu se misli na primanja po osnovu zakonskog izdržavanja, naknade štete nastale usljed oštećenja zdravlja ili umanjenja, odnosno gubitka radne sposobnosti i zbog izgubljenog izdržavanja usljed smrti davaoca izdržavanja”, kazao je Kalač.
Banka je dužna i da se pridržava izuzimanja od izvršenja na primanja po osnovu naknade zbog tjelesnog oštećenja u skladu sa propisima o invalidskom osiguranju, po osnovu socijalne pomoći, privremene nezaposlenosti, dodatka na djecu i stipendije i pomoći učenicima i studentima.
Kalač je naveo da se od izvršenja izuzimaju naknade za rad osuđenom, koji se nalazi na izdržavanju kazne zatvora, osim za potraživanja po osnovu zakonskog izdržavanja, kao i za potraživanje naknade štete prouzrokovane krivičnim djelom osuđenog. Od izvršenja su izuzeta i druga potraživanja čiji je prenos zabranjen zakonom.
On je saopštio da je u ranijim godinama, od 2011. do 2013, bilo prigovora žiranata da im banke obustavljaju više od polovine primanja, dok je prošle evidentirana i pritužba da je banka žirantu, po sudskom rješenju, izvršenje obračunala na ukupnoj zaradi, čak i na overdraftu.
“Banke se pridržavaju zakona kada je u pitanju realizacija administrativne zabrane na lična primanja žiranata. Međutim, kada su u pitanju izvršenja sudskih presuda i rješenja javnih izvršitelja, javljaju se često problemi kod banaka u primjeni Zakona o izvršenju i obezbjeđenju, zbog tehničkih razloga primjene tih rješenja”, saopštio je Kalač.
On smatra da bi banke trebalo da nađu tehnička rješenja u poslovanju kod primjene Zakona o izvršenju i obezbjeđenju, nakon njegovih izmjena i dopuna koje su usvojene prošle godine, kao i da ostvare bolju saradnju sa poslodavcima.
