U izvještaju vodeće evropske organizacije koja se bavi pitanjem uticaja životne sredine na zdravlje Alijanse za zdravlje i životnu sredinu, navodi se da je u Srbiji i Crnoj Gori na godišnjem nivou 10.777 smrtnih slučajeva izazvanih izloženošću PM2.5 česticama
Pored toga u izvještaju se navodi da je tokom 2012. godine u opštini Pljevlja zabilježeno 217 prekoračenja graničnih vrijednosti za suspendovane čestice PM10, a srednja koncentracija u toj godini bila je izrazito visoka, čak 90 rg/mZ, prenose štampani mediji.
Ovaj podatak stavlja Pljevlja na ljestvicu najzagađenijih mjesta u Evropi. Na kvalitet vazduha najviše su uticale emisije koje su rezultat sagorijevanja uglja u termoelektrani i u domaćinstvima.
U Briselu su juče objavljena tri brifinga za Srbiju, Crnu Goru i Bugarsku, kao skraćeni pregled poslednjih analiza kvaliteta vazduha. Zagađenje vazduha suspendovanim česticama sastoji se od veoma malih čestica u tečnom ili čvrstom agregatnom stanju. Među njima su posebno značajne one koje mogu dospjeti do najdubljih djelova pluća, a svrstavaju se u tri kategorije PM10, PM2,5 i PM0,1. Ove čestice nastaju u procesu sagorijevanja kao što su čađ od dizel goriva ili leteći pepeo iz termoelektrana, od gradskog smoga, izduvnih gasova motornih vozila, industrijskih objekata gdje se odvijaju procesi na visokim temperaturama.
U izvještaju Alijanse navodi se da je kvalitet vazduha u mnogim gradovima Crne Gore velika briga, te da mjerenja pokazuju da građani udišu vazduh koji se smatra štetnim po zdravlje.
Koncentracija PM10 u 2012. bila je 52 rg/mZ , što je znatno više od limita koje je Evropska unija postavila u cilju zaštite zdravlja. Tokom 2013. godine, 65 odsto stanovništva u urbanim i urbanoindustrijskim mjestima bilo je potencijalno izloženo koncentracijama zagađivača iznad referentnog nivoa, piše u izvještaju.
Oni navode da izlaganje zagađenom vazduhu može imati uticaj na povećanu reaktivnost disajnih puteva, nadražaj, upalu pluća, povećanu respiratornu smrtnost, smanjenu funkciju pluća, pogoršanje astme, pogoršanje hronične opstruktivne bolesti pluća i povećan rizik od raka pluća.
„Mnogi teški metali izuzetno su neurotoksični za ljudsko tijelo, posebno za djecu. Izlaganje olovu u djetinjstvu može da rezultira sniženim kognitivnim funkcijama, uključujući i procjenu vremena reagovanja, skeniranje i izvršno funkcionisanje kod odraslih, odnosno, kognitivnu fleksibilnost i apstraktno rezonovanje“, navodi se u izvještaju.
Kako se dodaje, proizvodnja energije iz uglja doprinosi i onako niskom kvalitetu vazduha u Crnoj Gori, izazvanog uglavnom od transportnog sektora, industrijskih procesa, stambenog grijanja i poljoprivrede.
