Gradnja hotela na Biogradskom jezeru, u samom srcu jedne od posljednjih prašuma Evrope, po svoj prilici neće ići glatko, kako su se nadali u JP Nacionalni parkovi Crne Gore. Kako saznaje Portal Analitika, Agencija za zaštitu životne sredine iz Podgorice nije dala “zeleno svjetlo” za gradnju hotela i sada je cijela stvar na čekanju.
Istina, najavljena gradnja objekta uz samo jezero, u prašumi koja svake godine bilježi sve veću posjetu turista, nije posebno uzbunila crnogorsku javnost, već je naišla samo na čuđenje nekoliko nevladinih organizacija i pojedinaca. Oni smatraju su da skora kandidatura Biogradske gore za Svjetsku prirodnu baštinu, koju je najavio na Evropski dan parkova director Nacionalnih parkova Zoran Mrdak, i podizanje hotela u netaknutoj prirodi - ne idu zajedno.
Da gradnja hotela u rezervatu ne bi bila bezazlena intervencija smatraju u Agenciji za zaštitu životne sredine, a bez njihovog pozitivnog mišljenja Sekretarijat za urbanizam u Kolašinu ne može izdati građevinsku dozvolu.
Direktor Agencije Ervin Spahić kazao je za Portal Analitika da su donijeli rješenje u kojem stoji da „JP Nacionalni Parkovi Crne Gore ne ispunjavaju uslove za obavljanje radnji, aktivnosti i djelatnosti u zaštićenom prirodnom dobru Nacionalni park Biogradska gora, što podrazumijeva rekonstrukcija postojećeg objekta, spremišta za čamce, u cilju izgradnje ’apart’ hotela na jezeru“.
U obrazloženju se navodi da planirane radnje i aktivnosti mogu dovesti do negativnih direktnih i indirektnih uticaja na prirodne vrijednosti parka, uslove očuvanja, status zaštite i integritet prve zone zaštite parka.
Sječa stabala, put, buka:Direktni uticaji na prašumski rezervat bi se ogledali u gubitku, odnosno, promjeni jednog dijela prirodnih habitata na lokaciji planiranog hotela i njegovoj okolini, sječom stabala na mjestu gradnje, a posebno u zoni iskopa i ukopavanja kanalizacije i uređaja za prečišćavanje otpadnih voda sa upojnim šahtom. Takođe, tu je problem deponovanja građevinskog materijala, te pristupnog puta u slučaju njegovog proširenja - ocjenjuje se u obrazloženju Agencije. Prema njihovom mišljenju, hotel na tri nivoa kao vještački objekat u jedinoj zaštićenoj prašumi u Crnoj Gori stvorio bi vizuelnu promjenu ovog posebnog mjesta, a povećao bi se i nivo buke zbog radova na rušenju postojećeg objekta, radova u fazi gradnje, kao i tokom korišćenja hotela. U Agenciji smatraju da bi hotel bio novi zagađivač životne sredine, posebno otpadnim vodama koje mogu u značajnoj mjeri kontinuirano zagađivati ekosistem Biogradskog jezera. Indirektni uticaji bi se ogledali u uznemiravanju životinja zbog povećanog prisustva i aktivnosti ljudi, te većeg nivoa elektromagnetnog zračenja, objašnjava se u detaljnom obrazloženju Agencije. Njen prvi čovjek Ervin Spahić za Portal Analitika je saopštio da je Biogradsko jezero mali, osjetljivi, planinski ekosistem, koji nije u stanju da primi dodatna nova organska opterećenja iz vještačkih izvora, kao što je planirani hotel, čije otpadne vode sadrže rastvorene organske i neorganske supstance, koje u krajnjem ishodu mogu dovesti do gubitka života u jezeru. Ovo je mišljenje stručnjaka iz nadležne Agencije, a sa druge strane ima onih koji smatraju da bi novi hotel doprinio kvalitetnijoj ponudi parka, te njegovoj zaštiti, jer bi bio napravljen po najzahtjevnijim standardima.
„Postojeći objekti antireklama“: Prvi čovjek kolašinskog urbanizma Vladan Bulatović ističe da je prema projektnoj dokumentaciji predviđeno da hotel ima najsavremeniji sistem za prečišćavanje voda.
“Mislim da je to najbitnije, voda bi bila izuzetno proćišćena i sigurno bi stanje bilo bolje nego sada. Kao Kolašinac, kao neko ko dobro poznaje i Biogradsku goru i Taru, smatram da su postojeći objekti samo antireklama i prašume i Crne Gore”, kaže Bulatović za Portal Analitika.
On naglašava da je u pitanju manji hotel, osnove samo 192 kvadrata, sa devet soba i devetnaest ležaja, a imaće suteren, prizemlje i potkrovlje. Ipak, napominje da zbog mišljenja Agencije - koja je dala negativnu procjenu - Sekretarijat za urbanizam ne može izdati građevinsku dozvolu.
Ono što je izvjesno je da će uz Biogradsko jezero uskoro osvanuti novi restoran, na mjestu starog, za koji je izdata dozvola, a protiv čije gradnje nijesu bili ni u Agenciji za zaštitu životne sredine.
Bulatović objašnjava da su Nacionalni parkovi priložili kompletnu tehničku dokumentaciju pošto su od Sekretarijata dobili urbanističko tehničke uslove.
“Uslovi su u skladu sa Planom područja posebne namjene Bjelasice i Komova. To je planski dokument višeg reda koji podrazumijeva da se na već izgrađenim lokacijama pored Biogradskog jezera, koje pripadaju trećoj zoni zaštite, mogu rekonstruisati i staviti u funkciju objekti sličnog karaktera, ali samo u najužoj zoni koja je uz obalu, odnosno na mjestu gdje se sadašnji objekti nalaze”, kažeBulatović.
Na konstataciju da su svojevremeno preporuke stranih eksperata bile da se i sadašnji objekti pored jezera izmjeste, Bulatović kaže da je takve primjedbe trebalo dati tokom javne rasprave.
“Svi veliki ‘dušebrižnici’ za Biogradsku goru, trebali su se javiti tada i direktno uključiti u raspravu, a ne sada kada je sve završeno. U Planu stoji da je moguća rekonstrukcija i za nas urbaniste je plan isto što i zakon”.
Istina, Bulatović priznaje da u Planom ne stoji da je dozvoljena gradnja hotela na jezeru, ali da jesu gradnja, rušenje i rekonstrukcija starih objekata. “Čak se preporučuje dizanje tih objekata na viši nivo”, kategoričan je Bulatović.
Bivši direktor NP Biogradska Gora Dragiša Dožić, pamti vremena kada su planovi bili rigorozniji, a na rekonstrukcije i gradnju u srcu Bjelasice nije gledalo blagonaklono. On smatra da bi gradnjom hotela jedina crnogorska prašuma bila korak dalje od liste UNESCO-a.
Preci čuvali bolje od nas: “Nebriga i neadekvatna zaštita takvih prirodnih rariteta predstavila bi nas pred Evropom kao primitivan i neprosvijećen narod, koji ne zna da čuva vrijednosti koje nas visoko reprezentuju i čine naš nacionalni prirodni brend”, kaže Dožić za Portal Analitika i dodaje da su Biogradsku goru bolje čuvali preci nego mi danas.
“Čuvale su je generacije prije nas kada su pismenost i nauka bile na mnogo nižem nivou pa ćemo, valjda, i mi to znati danas da činimo. Materijalni položaj NP Biogradska gora ne može se u potpunosti zasnivati na izvornim prihodima, što u poslednje vrijeme poprima elemente privrednog poslovanja, jer je na štetu njegovih izvornih vrijednosti i suprotno je zakonskim propisima i predviđenim smjernicima iz prostornog plana”, kaže njegov bivši direktor.
Naš sagovornik ističe da najstariji nacionalni park u Crnoj Gori u svojoj dugoj istoriji postojanja, još od 1878. godine kada se zvao “Knjažev zabran” nikada nije poslovao na principu sopstvenih prihoda, jer je jedini cilj bio očuvanje jedinstvenog prašumskog rezervata.
No, vremena su se uveliko promijenila, a u Nacionalnim parkovima se sve češće hvale posjetom i rezultatima poslovanja.
O gradnji hotela od njih nijesmo mogli dobiti odgovor, jer je direktor Zoran Mrdakbio na poslovnom putu. Ali, poznato je da je on više puta sa zadovoljstvom najavljivao gradnju hotela na Biogradskom jezeru, odnosno “rekonstrukciju starog koji je prije više desetina godina izgorio u požaru.”
Ipak, na gradnju će se još čekati jer je, prema saznanjima Portala Analitika, sada na potezu Ministarstvo održivog razvoja i turizma. Naime, njemu su se JP Nacionalni parkovi žalili na rješenje Agencije za zaštitu životne sredine, pa će o tome da li će se u jednoj od posljednje tri evropske prašume graditi hotel odlučiti upravo Ministarstvo.
Za to vrijeme u NP Biogradska gora pripremaju se za zimsku sezonu. Kako je prije nekoliko dana kazao direktor Saša Jeknić, završena je popravka hranilišta i solila i obezbijeđene su dovoljne količine hrane za jelene i srne, koji se spuštaju do jezera.
Tako je to u divljini i carstvu životinja, sve dok ne dođe čovjek i ne poremeti njihov mir…
Suzana KAPETANOVIĆ
