Pomenuti program ima za cilj da istakne ulogu Crne Gore u Velikom ratu, a organizaori su ambasada Crne Gore u Parizu, Koordinacioni odbor za obilježavanje stogodišnjice Prvog svjetskog rata Crne Gore, Prijestonica Cetinje, Opština Montoban, region Tarn e Garon i Francuska nacionalna kancelarija za ratne veterane i žrtve rata ONACVG.
U svom obraćanju u uvodnom dijelu gradonačelnica Montobana, Brižit Barež je zahvalila ambasadorki Radović za ovu inicijativu, u kontekstu bogatog programa aktivnosti Crne Gore u okviru proslave stogodišnjice od početka Prvog svjetskog rata u Francuskoj.
"Istakla je zadovoljstvo što se nakon već ostvarene saradnje sa 17-tim Inženjerskim padobranskim pukom Montobana, kao i partnerstva između Prijestonice Cetinje i Montobana, Crna Gora danas predstavlja u Montobanu kroz više kulturnih aktivnosti posvećenih Velikom ratu, uz isticanje motoa Žan Monea o kulturi kao univerzalnom jeziku kohezije koja predstavlja ključno vezivno tkivo Evrope", navodi se u saopštenju.
Barež je izrazila zadovoljstvo programom aktivnosti u okviru obilježavanja stogodišnjice Velikog rata, koji stavlja akcenat na ulogu Crne Gore u ratu 14-18 i odnose sa Francuskom.
"Pozdravila je što je tokom cijelog Prvog svjetskog rаtа kao i prilikom posljednjih tragičnih zbivanja vezanih za raspad bivše Jugoslavije, Crnа Gorа, kao multikonfesionаlnа i multietničkа držаvа, uspjelа dа očuvа unutrаšnju hаrmoniju, što je rijetko iskustvo nа Balkanu. Izrazila je zadovoljstvo što je „Crnа Gorа nаstаvilа svoju trаdiciju i dаnаs, nakon što je povrаtilа svoju nezavisnost i ostаje posvećenа i odlučnа nа putu dа postаne sledećа člаnicа EU i NATO-а, te daje primjer ostalima privržena regionаlnoj i globаlnoj stаbilnosti i prosperitetu, i održаvаnju vrijednosti i principa, za čije su se očuvanje naši preci hrabro borili tokom oba svjetska rata“, stoji u saopštenju.
Ambasadorka Radović je u svom obraćanju pozdravila snaženje saradnje sa gradom Montobanom i regionom Tarn e Garon, te izrazila posebno zadovoljstvo sto će u narednom periodu uslijediti i formalno bratimljenje Montobana sa Prijestonicom Cetinje.
Povodom premijernog prikazivanja dokumentarnog filma „Crna Gora u Prvom svjetskom ratu“ u Francuskoj, Radović je iskazala uvjerenje da je od suštinske važnosti da sve države Evrope obilježe stogodišnjicu Velikog rata, sa svojim specifičnostima, dramama, pobjedama, herojima, žrtvama.
"Obilježavanje Stogodišnjice je poziv da se „obnove znanja i sjećanja na taj konflikt, ali, takođe, i prilika za uspostavljanje univezalne kohezije među ljudima. Komemoracije nas obavezuju da radimo na progresu naših država, da izgrađujemo Evropu i sačuvamo mir“, kazala je ona.
Radović je izrazila zadovoljstvo što je dokumentarni film autorskog tima u sastavu Živko Andrijašević, Snežana Rakonjac, Saša Terzić i Siniša Adamović, u saradnji Ambasade Crne Gore u Parizu i Univerziteta Sorbona labelizovan od strane Francuske i njenog zvaničnog operatera - Misije Stogodišnjice uvršten u zvaničan Program obilježavanja stogodišnjice Velikog rata u Francuskoj.
"Prikazivanje dokumentarnog filma na prestižnom Ansjen Kolež (Ancien College) je prilika da se analizira uloga i doprinos Crne Gore od balkanskih ratova do kraja Prvog svjetskog rata, uz akcenat na politički i teritorijalni razvoj, savezništvo, borbe, ljudske i ekonomske posljedice konflikta", smatra ona.
Radović je ukazala da je Prvi svjetski rat imao tragične posljedice za Crnu Goru, kako na ljudskom, tako i na političkom planu.
"Crna Gora, iako je pretrpjela ogromne žrtve i rаzаrаnjа u odbrani svoje držаvne i nаcionаlne nezаvisnosti, ostala je u potpunosti posvećena vrijednostima na kojima je utemeljena moderna Evropa, a uprkos činjenici što je bila nа strаni pobjednikа, izgubilа je svoju držаvnost, koju je ponosno brаnila tokom rаtа i kasnije", stoji u saopštenju.
Radović je naglasila da dramaturgiju dokumentarnog filma “Crna Gora u Prvom svjetskom ratu” oblikuju ratna stvarnost i istorijske činjenice, bazirane na autentičnim filmskim zapisima i arhivskim dokumentima.
Istakla je da ovaj dokumetarni film predstavlja trajno vrijedan i vjerodostojan dokument o ulozi i žrtvama Crne Gore u Velikom ratu na strani saveznika, sa ciljem da doprinese objektivnom sagledavanju uzroka i posljedica Prvog svjetskog rata, šaljući pritom snažnu poruku mira i potrebe podizаnja svijesti kod sаdаšnjh i budućih generаcijа, posebno o temаmа kаo što su tolerаncijа i međunаrodni odnosi, koje predstavljaju stožere otvorenog društva i najavila njegovo skoro predstavljanje i naučnu debatu na Univerzitetu Sorbona, partnerskoj instituciji u realizaciji projekta.
U daljem toku programa Dana Crne Gore u Montobanu, koji predstavlja istorijski i umjetnički centar regiona Midi-Pirene (Midi-Pyrénées), crnogorsko-francuska izložba u čast obilježavanja Prvog svjetskog rata: Exposition 14-18 Hommage d'Artistes je inaugurisana u galeriji Fort grada Montobana od strane direktora Francuske nacionalne kancelarije za ratne veterane i žrtve rata (ONACVG) Žaka Renoa i ambasadorke Crne Gore u Parizu, Irene Radović. Ovom prilikom je izraženo zadovoljstvo što francuski i crnogorski umjetnici svojim entuzijazmom i učešćem u ovoj važnoj inicijativi svjedoče o značaju saradnje u kulturi za upućivanje poruke jedinstva i solidarnosti.
Svoja djela u Francuskoj ovom prilikom predstavilo je pet crnogorskih umjetnika kroz različite likovne tehnike: Draško Dragaš „Bez imena“ - tehnika crtež, Maja Đurić „Pogreb francuskog vojnika 1914“ - fotografija, Nikola Marković „The new born Baby-colossus 2000“ – kombinovana tehnika, Predrag Milačić „Od ljubavi do mržnje samo korak nas dijeli“ – skulptura, tehnika mesing-kamen i Milijana Vujović „Dan poslije“ – ulje na platnu.
Nakon tronedjeljne izložbe u Montobanu, u periodu do 11. novembra, crnogorsko-francuska izložba će biti predstavljena u još šest gradova na jugu Francuske: Valans D’Ažan, Moisak, Labastd Sen Pjer, Kosad, Kastelsarasin, Bomon de Lomanj.
