Marin Le Pen
Bez premca najveća pobjednica evropskih izbora. Njen Nacionalni front, stranka koja se zalaže za izlazak iz evrozone, ukidanje šengenog sistema i ponovnu kontrolu nacionalnih granica, kao i vraćanje dobrog dijela ovlašćenja iz Brisela na država članice EU, imaće oko trećinu od 74 francuskih evroparlamentaraca. Ona je potukla vladajuće Olandove socijaliste i stranku Nikole Sarkozija. Čini se da je i definitivno izašla iz senke oca Žan-Marija le Pena, ali da bi ispunila svoj san i postala predsjednica Francuske na proljeće 2017, moraće još da pročisti stranku od neonacista i antisemita.
Ruža Tomašić
Hrvatska neoustaška zvijezda i predsjednica Hrvatske stranke prava dr. Ante Starčević ponovo je, kao i na prethodnim evropskim izborima, bila na listi HDZ-a i ponovo imala najveću podršku biračkog tijela. Sistemom preferencijalnih glasova ovog puta je baš Tomašićevu u Briselu željelo da vidi 102.000 građana Hrvatske ili 28 odsto na listi HDZ-a. Tomašićeva se već više puta kao evroparlamentarac zalagala da srpska nacionalna manjina u Hrvatskoj ne bi trebalo da dobije pravo na ćirilicu, ali je tokom ove kampanje izbjegavala da priča o Srbima, vjerovatno po nalogu vrha HDZ-a i njegovog straha od reakcija iz EU.
Najdžel Feridž
Najbombastičniji postizborni intervju dao je upravo lider evroskeptične Partije za nezavisnost Velike Britanije. Njegova stranka porazila je vladajuću Konzervativnu partiju, uz obećanje 50-godišnjeg Feridža da će prestati da se bavi politikom čim Britance za deset godina izvede iz EU. „Sada ću uništiti torijevce“, tvrdi Feridž u vezi sa britanskim izborima u maju 2015. Stranka je skoro duplirala broj evroposlanika sa 13 na 24, uz solidnu izlaznost od 43,1 odsto, što je procenat identičan izlaznosti na nivou cijele EU. Feridžova partija poznata je i po izjavi njegovog evroposlanika Vilijama Dartmuta da bi rasprave o pristupanju Srbije i Kosova u EU trebalo da budu odložene do aprila 3000. godine.U Evropski parlament je tako prvi put kročila grčka neonacistička stranka Zlatna zora. Njima će društvo praviti ideološki slične stranke poput mađarskog Jobika, austrijske Slobodarske partije i neonacista iz njemačke Nacionalne demokratske partije.
Međutim, uprkos dupliranju broja onih evroposlanika koji u briselskoj birokratiji vide svog neprijatelja, u samom parlamentu i dalje su dominantne dvije standardno vodeće partije - Evropska narodna partija i Progresivni savez socijalista i demokrata. Ove panevropske stranke će po svemu sudeći formirati vlast u okviru velike koalicije koja će odrediti sastav nove Evropske komisije, uz moguće učešće i Zelenih koji su sa osvojenih 55 poslaničkih mjesta u blagom naletu i žele dio kolača.
Ono što bi stvarno moglo da se okarakteriše kao zemljotres koji su donijeli ovi evropski izbori jesu promjene u odnosima političkih snaga u pojedinačnim državama članicama. U slučaju Grčke, od oko deset osvojenih glasova Zlatne zore dugoročno bi moglo da bude važnije to što je harizmatični Aleksis Cipras, ljevičarski lider, sazrio kao političar. Ciprasova koalicija radikalne ljevice Siriza trijumfovala je, prema nezvaničnim podacima, sa 22,6 osvojenih glasova u odnosu na 22,7 odsto vladajuće Nove demokratije i on je zatražio održavanje prijevremenih izbora. S njim na čelu grčke vlade EU establišment bi mogao da se sretne sa većim problemima nego što to može da priredi Zlatna zora.
Istovjetan zahtjev za prijevremene izbore uputila je i opoziciona Hrvatska demokratska zajednica vlastima u Zagrebu nakon osvajanja šest od ukupno 11 hrvatskih poslaničkih mkesta na evropskim izborima. Socijaldemokrate premijera Zorana Milanovića „izgubile“ su po prvi od 1991. godine i sam grad Zagreb.
U Sloveniji je glasanje za Evropski parlament pokazalo potpuno izvkesnu promjenu vlasti na predstojećim prijevremenim izborima. Pobjednik je Slovenačka demokratska stranka Janeza Janše, bivšeg premijera osuđenog na dvogodišnji zatvor zbog korupcije, dok je aktuelna vladajuća Pozitivna Slovenija Zorana Jankovića, gradonačelnika Ljubljane, tek šesta.
Najgori rezultati u istoriji izbora za Evropski parlament Španske socijalističke radničke partije natjerali su njenog lidera Alfreda Peresa Rubalkabu da za jul najavi izbor novog čelnika te stranke. S druge strane, opozicioni socijalisti u Portugalu pobijedili su osvojivši nezvanično skoro trećinu glasova, a umjerena ljevica trijumfovala je i Italiji. Iza Demokratske partije premijera Matea Rencija drugoplasirani je populista Bepe Grilo i njegov Pokret pet zvjezdica.
(blic.rs)
