Iz te nevladine organizacije su ukazali na potrebu uspostavljanja odgovornosti najviših državnih funkcionera Vlade za neblagovremeno ili potpuno neizvršavanje obaveza iz Programa njenog rada za prošlu godinu.
„Javnosti nije poznato da je prilikom usvajanja Programa rada Vlade za 2014. bilo suštinske rasprave o utvrđivanju odgovornosti za ono što nije učinjeno tokom 2013, već su te zaostale obaveze samo preslikane u novi Program rada Vlade, uz nekoliko jezičkih korekcija“, saopštila je Svetlana Pešić iz CGO.
Kako je kazala, izostala je i rasprava o kvalitetu učinjenog, iako je, dodala je, jasno da su neke od obaveza bile toliko loše urađene da se već ove godine moraju ponovo raditi.
Iz CGO navode da je Programom rada Vlade za 2013. bilo predviđeno ukupno 217 obaveza, sistematizovanih u dvije grupe: prioritetne i ostale obaveze.
U dijelu Prioritetne obaveze ukupno je bilo 59 obaveza, od čega 42 iz oblasti ekonomska politika i finansijski sistem, a 17 iz oblasti politički sistem, unutrašnja i vanjska politika.
Dio Ostale obaveze je uključivao Tematski i Normativni dio. U Tematskom dijelu bilo je ukupno 74 obaveza, od čega 46 iz oblasti ekonomska politika i finansijski sistem i 28 iz oblasti politički sistem, unutrašnja i vanjska politika. U Normativnom dijelu ukupno bilo je 84 obaveze, od čega 64 iz oblasti ekonomska politika i finansijski sistem i 20 iz oblasti politički sistem, unutrašnja i vanjska politika.
„Programom rada Vlade za 2014. obaveze su drugačije sistematizovane, što otežava poređenje i procjenu ispunjenosti prethodnih. Tako je za ovu godinu Vlada predvidjela praćenje 23 prioritetna razvojna projekta, uz 261 obavezu iz Tematskog i Normativnog dijela“, kazala je Pešić.
Prema njenim riječima, u Tematskom dijelu ukupno je 148 obaveza, od čega 38 iz oblasti politički sistem, unutrašnja i vanjska politika i 110 iz oblasti ekonomska politika i finansijski sistem.
U Normativnom dijelu ukupno je 113 obaveza, od čega 38 iz oblasti politički sistem, unutrašnja i vanjska politika i 75 iz oblasti ekonomska politika i finansijski sistem.
Pešić je saopštila da je, čitanjem ta dva dokumenta, vidljivo postojanje značajnog broja prenešenih obaveza koje su trebale biti završene 2013.
„Među preko 50 takvih zaostalih obaveza odnosno gotovo 25 odsto prošlogodišnjeg Programa koji nije realizovan, i za što nije poznato da je iko snosio odgovornost u Vladi, su i neka od ključnih pitanja pregovaračkog procesa, koji bi trebao da predstavlja prioritet rada Vlade Crne Gore i u kojem bi se ona trebala najviše dokazivati upravo kroz sprovođenja tih obaveza“, kaže se u saopštenju.
Nažalost, dodaje Pešić, i u kvantitativnom smislu propusti su veliki. „Najveći broj obaveza u 2014. su prenijeli Ministarstvo ekonomije i Ministarstvo finansija (po deset zaostalih obaveza)“.
Prema njenim riječima, imajući u vidu probleme sa kojima se Crna Gora treba izboriti indikativno je da Ministarstvo finansija nije učinilo adekvatan napor da, na primjer, završi Predlog zakona o sprečavanju pranja novca i finansiranja terorizma – obaveza koja je morala biti završena u skladu sa preporukama MONEYVAL-a, novousvojenim standardima FATF-a i direktivama EU. ili Prijedlog zakona o izmjenama i dopunama Zakona o javnim nabavkama.
„Posebno imajući u vidu da upravo ovu oblast EK u Izvještaju o napretku 2013 apostrofira kao posebno osjetljivu na koruptivne radnje“, dodaje Pešić.
Na drugoj strani, kako je rekla, čini se da Ministarstvo ekonomije ne brinu problemi svih građana i građanki oko plaćanja računa za struju, pa je procijenilo da nije ni žurba za rad na Strategiji razvoja energetike Crne Gore do 2030, i ta je obaveza samo preslikana u Program za 2014, umjesto da je već takav dokument na snazi.
„Na rang listi ministarstava koja nijesu ispunila svoje obaveze prednjači i Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja, koje je u 2013. propustilo da uradi makar sedam važnih obaveza, poput izostanka Predloga zakona o bezbijednosti hrane, Prijedloga zakona o maslinarstvu, itd. a i neke koje je uradilo bile su upitnog kvaliteta“, navodi se u saopštenju.
Na primjer, dodaju iz CGO, Skupština je u decembru prošle godine, usvojila Zakon o organskoj proizvodnji, na prijedlog Vlade. „A isti se mora već ove godine, i to u prvom kvartalu, kako to stoji u Programu rada Vlade za 2014, hitno mijenjati“.
„Slijedi Ministarstvo unutrašnjih poslova koje među makar šest bitnih obaveza nije uradilo Predlog zakona o izmjenama i dopunama Zakona o lokalnoj samoupravi, a upravo 80 odsto pravne regulative EU se neposredno ili posredno odnosi na lokalni nivo“, dodaju iz CGO.
Takođe, Predlog zakona o opštem upravnom postupku, koji treba da uvede značajnu reformu u upravnom postupku, nije još ni stigao do Skupštine iz tog Ministarstva.
„Iako EK izražava posebnu zabrinutost za korupciju u urbanizmu i prostornom planiranju, to nije bilo dovoljno da Ministarstvo održivog razvoja i turizma pitanje Predloga zakona o izmjenama i dopunama Zakona o uređenju prostora i izgradnji objekata doživi kao svoj prioritet“, saopštila je Pešić.
Kako je kazala, pored izostanka tog zakonskog teksta, to Ministarstvo je u ovu godinu prenijelo još najmanje tri obaveze.
„Sa jednom do tri ključne zaostale obaveze svoj rad u 2014. počeli su Ministarstvo pravde, Ministarstvo zdravlja, Ministarstvo rada i socijalnog staranja, Ministarstvo nauke i Ministarstvo prosvjete, kao i Ministarstvo saobraćaja, Ministarstvo za ljudska i manjinska prava i Ministarstvo kulture“, navodi Pešić.
Međutim, kako je kazala, činjenica je i da postoje zakonski tekstovi koji se ne nalaze u Programu rada Vlade za 2014, a koje je Skupština odbila tako da i oni ulaze u negativan rezultat pojedinih ministarstava.
„Na primjer, Prijedlog zakona o izmjenama i dopunama Zakona o zaštitniku ljudskih prava i sloboda, koje je pripremilo Ministarstvo ljudskih i manjinskih prava, i time „štrikiralo“ svoju obavezu, iako je isti pao na skupštinskim odborima prošle sedmice“, kazali su iz CGO.
Ta organizacija je apelovala na uspostavljanje sistema odgovornosti na najvišim vladinim nivoima kako bi se obaveze izvršavale u skladu sa Programom rada Vlade i na objektivno sagledavanje mogućnosti za sprovođenje Programa.
„Očigledno je da takva procjena nije napravljena u skladu sa postojećim kapacitetima Vlade, ali i da ima dosta prostora da se sumnja u postojanje političke volje za reforme koje nose odricanja za donosioce odluka. CGO napominje da, pored ovog kvantitativnog pogleda, koji je ilustrativan ipak daleko više brine kvalitet i usvojenih zakona i sprovedenih obaveza, zaključila je Pešić.
