Ovo su odredbe koje proističu iz izmjena i dopuna Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju, od 6.januara 2011.godine, a kojim je predviđeno da se u penziju ide sa navršenih 67 godina. Odredba za muškarce stupa na snagu 2025. godine, a za žene 2041. godine.
Za Portal Analitika Perović objašnjava da po tom osnovu, da bi stekla pravo na starosnu penziju u 2014. godini, žena mora ispunjavati jedan od sljedećih uslova u pogledu godina staža i godina života:
- 67 godina života i najmanje 15 godina penzijskog staža;
- 60 godina i 3 mjeseca života i najmanje 15 godina penzijskog staža (prelazna odredba);
- najmanje 55 godina i 3 mjeseca života i 35 godina i 3 mjeseca staža (prelazna odredba);
- 40 godina staža osiguranja bez obzira na godine života;
- 30 godina staža osiguranja, od čega najmanje 20 godina efektivno provedenih na radnim mjestima na kojima se u rudnicima, staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem;
- 20 godina staža osiguranja, bez obzira na godine starosti, za jednog roditelja, koji ima dijete sa teškim smetnjama u razvoju koje je korisnik lične invalidnine, bez obzira na godine života djeteta.
- Potrebno je imati u vidu da su staž osiguranja i penzijski staž pojmovi koji nemaju isto značenje. Staž osiguranja predstavlja vrijeme koje je osiguranik proveo na radu po osnovu koga je bio obavezno osiguran i za koje je uplaćen doprinos za penzijsko i invalidsko osiguranje. Penzijski staž je širi pojam i on predstavlja ukupno trajanje staža osiguranja i posebnog staža koji je osiguranik mogao ostvariti tokom radnog vijeka. Na primjer, poseban staž koji se uračanava ženama po osnovu rođenja djeteta, za svako dijete po 6 mjeseci staža, objašnjava za Portal Analitika direktor Fonda PIO Dušan Perović.
Da bi stekao pravo na starosnu penziju u 2014.godini muškarac mora da ispunjava jedan od sljedećih uslova u pogledu godina staža i godina života:
- 67 godina života i najmanje 15 godina penzijskog staža;
- 65 godina i dva mjeseca života i najmanje 15 godina penzijskog staža (prelazna odredba);
- 40 godina staža osiguranja bez obzira na godine života;
- 62 godine života i najmanje 15 godina penzijskog staža – prijevremena starosna penzija;
- 30 godina staža osiguranja, od čega najmanje 20 godina efektivno provedenih na radnim mjestima na kojima se u rudnicima, staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem;
- 20 godina staža osiguranja, bez obzira na godine starosti, za jednog roditelja, koji ima dijete sa teškim smetnjama u razvoju koje je korisnik lične invalidnine, bez obzira na godine života djeteta.
- Kada se kao uslov za odlazak u penziju traže i godine staža i godine života, oba uslova moraju biti ispunjena da bi se stekao uslov za penziju, u skladu sa određenom zakonskom odredbom, osim u situaciji kada je potrebno ispuniti samo uslov u pogledu godina staža osiguranja: na primjer, moguće je ostvariti pravo na starosnu penziju i sa 40 godina staža osiguranja, bez obzira na godine života, kaže za Portal Analitika Perović.
Usljed postepene primjene odredbe Izmjena Zakona o PIO koja se odnosi na podizanje starosne granice na 67 godina za sticanje prava na starosnu penziju, uslovi za sticanje ovog prava razlikuju se za svaku godinu do njene pune primjene, koja za muškarce stupa na snagu 2025. godine, a za žene 2041. godine.
- Svake godine, od 01. januara 2014. godine, starosna granica kao uslov za penziju se povećava, i to kod žene za po tri mjeseca starosti, a kod muškarca za po dva mjeseca starosti, dok uslov staža ostaje isti - najmanje 15 godina penzijskog staža, objašnjava Perović.
To znači da se za muškarce ova prelazna odredba primjenjuje zaključno sa 2024. godinom, kada se kao uslov za sticanje prava na starosnu penziju traži 66 godina i devet mjeseci života. Za žene ova prelazna odredba se primjenjuje do 2040. godine, kada se kao uslov za sticanje prava na starosnu penziju traži 66 godina i devet mjeseci života.
U 2014. godini pravo na starosnu penziju, po ovom osnovu, stiče žena sa 60. godina i tri mjeseca života, a muškarac sa 65 godina i dva mjeseca života i najmanje 15 godina penzijskog staža.
- Takođe, druga prelazna odredba, koja se odnosi na postepeno povećanje dužine staža osiguranja kao uslova za sticanje prava na starosnu penziju za žene (sa 35 na 40 godina staža osiguranja) počnije da se primjenjuje u 2014. godini, kada žena stiče pravo na starosnu penziju sa navršenih 55 godina i tri mjeseca života i i 35 godina i tri mjeseca staža osiguranja. Svake naredne godine, zaključno sa 2032.godinom, uslovi u pogledu godina starosti i godina staža osiguranja povećavaju se za po tri mjeseca, kada će žena trebati da ispuni uslove 59 godina i 9 mjeseci života i 39 godina i 9 mjeseci staža osiguranja, zaključuje Perović.
