Oba ministra su se u svom uvodnom izlaganju zahvalili poslanici Snežani Jonica iz Socijalističke narodne partije koja je inicirala kontrolno saslušanje, na temu koja je po njihovom mišljenju izuzetno značajna i sa aspekta nadzornosti Ministarstva unutrašnjih poslova, ali i Ministarstva finansija.
Ministar Konjević je kazao da su u njegovom resoru završili jutros i poslali na razmatranje resornim ministarstvima tekst „za mišljenja i potrebna usaglašavanja“ o izmjenama i dopunama Zakona o lokalnoj samoupravi.
Ministar unutrašnjih poslova je u svom izlaganju izdvoji neke od najbitnijih prijedloga koji bi bili novine u Zakonu o lokalnoj samoupravi.
Konjević smatra da je mjeru „vršenja nadzora centralne vlasti nad jedinicama lokalne samouprave“ najteže normirati i najteže je naći dobru mjeru.
- S jedne strane imate obavezu potpune autonomnosti u djelovanju i radu jedinica lokalne samouprave, dok sa druge strane nadzor centralne vlasti mora u određenom smislu da bude prepoznat, smatra ministar unutrašnjih poslova.
On dodaje da postojeće zakonsko rješenje daje u „određenom smislu pravo da se upućuje kritika“.
Konjević tvrdi da se „često bježi od sprovođenja nadzora“.
- Ako imamo nadzor koristimo ga, ako nam nije dovoljna zakonska norma – mijenjajmo zakon, ali nadzor se mora koristiti, kaže ministar unutrašnjih poslova i dodaje „da bez nadzora nema bilo koje efektivne kontrole rada“.
Ministar Raško Konjević smatra da Ministarstvo unutrašnjih poslova ne može samo vršiti nadzor lokalnih samouprava već da se u kontrolu rada mora uključiti svako ministarstvo u dijelu svojih nadležnosti.
Ministar unutrašnjih poslova tvrdi da kontrolna saslušanja treba raditi i na nivou lokalnih samouprava, u skupštinama opština. On je kazao da jedna od novina koju predlažu jeste i biranje potpredsjednika lokalnih samouprava od strane skupština opština. Konjević je dodao da će prijedlogom izmjena Zakona mnoga jasnije biti definisana odredba ko raspolaže imovinom.
Konjević dodaje da mora postojati i usaglašenost u vezi sa glasanjem na nivou svih crnogorskih opština.
- Da ne bismo stvari prebacivali na statute i na poslovnike pa da u jednoj opštini imate jedan, a u drugoj drugi statut. Tu je potreban nadzor koje Ministarstvo mora da vrši, objasnio je Konjević, i dodao da „mora postojati jedan zakon koji mora biti pretočen jednako u opšte akte na lokalnom nivou i mora se jednako primjenjivati“.
Konjević je dodao da u prijedlozima izmjene Zakona o lokalnim samoupravama su uvedene i „određene odredbe koje se tiču propisivanja jasnih rokova oko određenih stvari“.
- Datumski je definisano do kada se mora podnijeti izvještaj izvršne vlasti prema skupštini, u ovom slučaju predsjednika opština prema lokalnim parlamentima i šta je sankcija za to, kaže Konjević i dodaje „da je predložena sankcija mogućnost pokretanja procedure razrješenja“.
Ministar finansija dr Radoje Žugić u svom izlaganju kazao je da su se „dvije stvari iskristalisale kada je u pitanju rad lokalnih samouprava i to su transparentnost i zakonitost“.
On je kazao da je „ključna ranjivost loklanih samouprava osnovni finansijksi parametri“ te da se uticaj ekonomske krize odrazio i na finansije lokalnih samouprava.
- Zajednička ocjena je da postoji visok stepen ranjivosti kada je u pitanju egzistiranje odnosno fiskalna stabilnost lokalnih samouprava, objasnio je dr Radoje Žugić.
On je dodao da je izuzetno bitno i pitanje tehnoloških viškova, s obzirom da je Ministarstvo finansija u jednoj godini evidentiralo 796 novozaposlenih u odnosu na prethodnu godinu.
- Uz to problem u ovom dijelu jeste i primjenjivanje naših preporuka. Potrebno je primijeniti obračunsku vrijednost koeficijenta na zarade zaposlenih u lokalnim samoupravama onako kako je to definisano na nivou centralne Vlade, objasnio je ministar finansija.
Radoje Žugić je kazao da je Ministarstvo finansija u više navrata davalo preporuke i pokušavalo da osnaži mehanizme javni finansija na lokalnom nivou, ali da preporuke nisu dale efekte.
- Kroz nekoliko zakonskih propisa ćemo uraditi sve da se određene preporuke u formi norma nadzora primjenjuju u narednom periodu, objasnio je Radoje Žugić.
On je dodao da je Ministarstvo finansija preporučilo „snažniju komunikaciju i razmjenu informacija između Poreske uprave, Katastra i Ministarstva finansija sa nadležnim organima lokalne samouprave“.
- Upozoravamo ponovo da ukoliko se rastući trend javnog opštinskog duga ne smanji u narednom periodu, nama slijedi u periodu od nekoliko godina izvjesno produbljivanje strukturnih problema sa kojima se opštine već suočavaju, izričit je ministar finansija i dodaje da je „neophodno da se svi uključimo, svako u dijelu svojih nadležnosti, u dijelu smanjivanja rizika, posebno u dijelu finansijskog aspekta lokalnih samouprava“.
Ministar Radoje Žugić je kazao da se „generalno izvorni prihodi smanjuju“. Kada su u pitanju prosječne zarade na lokalnom nivou, one se razlikuju od opštine do opštine.
Prema podacima koje je Ministarstvo finansija dobilo od lokalnih samouprava, zaposleni u lokalnim samoupravama sedam crnogorskih opština imaju veće zarade nego što je na nivou centralne Vlade.
- Od ovih sedam opština njih pet su neuredni poreski obveznici što znači da moramo i u tom dijelu povećati nadzornu funkciju, kazao je Žugić.
On je istakao da je zaduživanje opština najveći problem te da je u fazi „priprema izmjena Zakona o finansiranju lokalnih samouprava, sa kojima bi se definisali kapaciteti pojedinih lokalnih samouprava u smislu zaduživanja, uzimajući u obzir prethodnu normu, ali i proizvesti dogovornost po tom osnovu“.
Ministar finansija je istakao da kada su u pitanju javni prihodi dug crnogorskih opština iznosi preko 64 miliona eura.
- Neophodno je u budućem periodu implementirati konkretne regulatorne i normativne aspekte koji će definisati na adekvatan način nadzor, kada je u pitanju ne samo pravni aspekt već i aspekt finansijske održivosti, zaključio je Radoje Žugić.
