Ona je preminula u beogradskom Urgentnom centru.
Za njenu bolest do skora niko nije ni znao. Tek kada joj je pozlilo krajem avgusta, javnost je saznala da gospođa Broz boluje od raka. Tada je primljena u Urgentni centar u lošem stanju i reanimirana je. Ljekari su se bukvalno borili za njen život.
Iako se činilo da će se Jovanka broz izvući, njeno zdravstveno stanje se naglo pogoršalo mjesec dana kasnije i ona je krajem septembra pala u komu. Probudila se par dana kasnije, ali nije bila u stanju da govori.
- Bila je svjesna. Prepoznavala je ljude koju su bili oko nje, ali nije mogla i da komunicira. Par puta mi je stisnula ruku - kaže sagovornik Blica koji je želio da ostane anoniman.
A nakon toga joj se stanje značajno pogoršalo, da bi danas preminula.
Njena poslednja želja je bila da je sahrane u Kući cvijeća, pored supruga. Blic piše da će tim povodom sjutra biti održana i sjednica Vlade na kojoj će biti donijeta krajnja odluka o mjestu gdje će Jovanka Broz biti sahranjena.
Podsećamo, Jovanka Broz je primljena u Urgentni centar 23. avgusta u teškom stanju, kada je i reanimirana.
Jovanka Budisavljević Broz bila je udovica jugoslovenskog predsjednika Josipa Broza Tita. Bili su u braku od 1952. do njegove smrti 1980. godine.
Kao neposredan svjedok cijele turbulentne epohe u istoriji Balkana, ona je uvijek predmet ogromnog regionalnog medijskog interesovanja.
Jovanka se međutim držala u ekstremnoj povučenosti i rijetko je davala intervjue. Mnogi su mislili da je njen povučen život posljedica velikih problema kroz koje je prošla od smrti supruga kada je cijela njena imovina nacionalizovana i kada je stavljena u kućni pritvor. Izvješteno je da živi u skromnim uslovima, a tek je 6. jula 2009. godine, poslije gotovo 30 godina, dobila lična dokumenta – ličnu kartu i pasoš koji su joj uručili ministri Ivica Dačić i Rasim Ljajić. Tada se Jovanka Broz zahvalila ministrima unutrašnjih poslova i rada i socijalne politike i uz smijeh napomenula da je veoma srećna, jer sada može da putuje.
Jovanka Budisavljević je rođena 7. decembra 1924. u selu Pećanima, u Lici. Sa 17 godina je stupila u Savez komunističke omladine Jugoslavije. Tokom Drugog svjetskog rata bila je ranjena u nogu i razboljela se od tifusa. U 21. godini je dobila dva Ordena za hrabrost, a takođe je i nosilac Partizanske spomenice 1941. Josipa Broza Tita je upoznala prilikom njemačkog desanta na Drvar 1944. godine.
Kako je tačno mlada partizanka postala žena jugoslovenskog komunističkog vođe nije sasvim jasno.
Prema jednoj verziji, odmah nakon završetka Drugog svjetskog rata, ministar unutrašnjih poslova Aleksandar Ranković je zatražio od svojih podsekretara da mu pošalju grupu provjerenih djevojaka za rad u Maršalovom kabinetu. Od oko 50 kandidatkinja, Ranković je navodno odabrao pet djevojaka i lično ih predstavio Titu kome se dopala partizanka Jovanka Budisavljević, stara 24 godine. Ovu verziju je potvrdio general Đoko Jovanić, koji je bio na čelu jugoslovenske Kontra-obaveštajne službe, prema kojoj je upravo on odgovorio na Rankovićev zahtev i predložio Jovanku za Titovu saradnicu.
Druga verzija tvrdi da je Jovanku odabrao Ivan Stevo Krajačić, tadašnji povjerenik NKVD-a za Jugoslaviju, odakle vjerovatno potiče priča koja prikazuje Jovanku kao sovjetskog špijuna.
Treća verzija potiče od bivšeg generala JNA Marjana Kranjca, koji je govorio da je Jovanka dodijeljena Maršalu već 1945. godine kao higijeničarka zadužena za kontrolisanje hrane i čistoće i zdravlja osoblja. Poslije smrti velike Titove ljubavi Davorjanke Paunović 1946. godine, Jovanka je, prema Kranjcu, postala Titova lična sekretarica.
Tako je šest godina do 1952. godine Jovanka bila član Titovog okruženja u nedefinisanoj ulozi ljubavnice/sekretarice/člana posluge.
Milovan Đilas, jedan od vodećih članova i ideologa komunističkog revolucionarnog pokreta, daje više detalja o Jovanki tokom ovog perioda u knjizi "Druženje sa Titom". Prema njemu, odnosi sa Titom su bili izuzetno teški za nju.
Tačan datum njihovog vjenčanja je takođe predmet debata. Ono što je neosporno je da je za Jovanku konačno otkriveno da je više od obične sekretarice, barem u užem Titovom okruženju, kada je Tito imao problema sa žučnom kesom 1951. godine. Tajno vjenčanje desilo se 15. aprila 1952. u vili Dunavka u Iloku sa Aleksandrom Rankovićem kao mladoženjenim kumom i generalom Ivanom Gošnjakom kao mladinim kumom. Međutim, njeno zvanično otkrivanje kao prve dame se odigralo godinu dana kasnije tokom državne posjete britanskog ministra spoljnih poslova Entonija Idna.
Prema Đilasu, Jovanka nije imala uticaja na Tita prilikom donošenja odluka i vrijeme je najviše provodila brinući o domu i svom suprugu. Međutim, general Kranjc, tvrdi da je Jovanka ubrzo po sklapanju braka počela da spletkari, te da je imala državničke ambicije, iako nije ponudio dokaze u prilog takvim optužbama. Ni Đilas nije bio bez kritika prema Jovanki, ali su one bile mnogo manje ozbiljne, a najviše su se ticale njenog držanja.
Odnosi u bračnom paru su počeli da se narušavaju ranih 1970ih. Njihov odnos je postao tema oštrih političkih rasprava. Jovanka je tvrdila da je pokušavala da zaštiti svog ostarjelog supruga od raznih agenata - smatrala je deset od jedanaest njegovih državnih sekretara (ministara) za nekakve agente. Njeni protivnici su tvrdili suprotno, da je ona ta koja radi protiv svog supruga.
Prema izvještaju iz 1988. godine napisanog za Predsjedništvo SFRJ, između 1974. i 1988, najviši jugoslovenski forumi su na 59 sastanaka raspravljali samo o Jovanki. Ovaj proces je započeo sam Tito 21. januara 1974. godine kada je naredio Savezu komunista Jugoslavije da osnuje specijalnu komisiju koja će proučavati "slučaj drugarice Jovanke".
Tih godina je Jovanka bila optuživana da je sovjetski špijun, za odavanje državne tajne, šurovanje sa srpskim generalima, za postavljanje i smjenjivanje najviših funkcionera, učestvovanje u zavjeri protiv Aleksandra Rankovića, planiranje državnog udara sa ciljem uzurpiranja Maršalove uloge...
Mnogi veruju da je ona žrtva ambicija raznih političara koji su uspjeli da manipulišu ostarjelog Maršala protiv svoje supruge. Prema Ivu Eteroviću, fotografu koji je imao višedecenijski pristup vladajućem jugoslovenskom paru, glavni krivci za razlaz Tita i Jovanke su Stane Dolanc i general Nikola Ljubičić.
Do polovine sedamdesetih, Jovanka je postala još udaljenija od Tita, koji je u tom vremenu bio skoro potpuno pod uticajem Staneta Dolanca i Mitje Ribičiča.
Razlaz se odvijao u etapama. Tokom 1975. godine nije bila prisutna na nekim Titovim inostranim posjetama, a počele su da kruže glasine da se često svađaju. Aprila iste godine Tito je napustio njihovu rezidenciju u Užičkoj 15 i sam se preselio u Beli dvor.
Jovanka je kao prva dama SFRJ poslednji put viđena u javnosti 14. juna 1977. na zvaničnom prijemu za premijera Norveške. Kasnije tog ljeta je uhapšena pod sumnjivim okolnostima. Nije bilo zvaničnog objašnjenja za njeno hapšenje, koje je navodno naredio sam Tito. Nije se vidjela sa Titom poslednje tri godine njegovog života. Na kratko se pojavila u javnosti tokom Titove sahrane početkom maja 1980. godine. U svim državnim objavama i novinskim izvještajima je bila navedena kao Titova udovica. Iako je stanje između supružnika spomenuto, zvaničan razvod se nikad nije desio.
27. jula 1980. godine, ni tri mjeseca od Titove smrti, ljudi iz tajne službe su upali u njen stan u Užičkoj 15. Ispreturali su stan, konfiskovali Jovankinu imovinu i prisilili je da se preseli u Bulevar mira 75, gdje je stavljena u kućni pritvor.
U decembru 1985. godine u otvorenom pismu poslanicima Savezne skupštine, Jovanka je opisala kako se sve izdešavalo.
Od tada Jovanka je živjela povučeno. Rijetko se pojavljivala u medijima, samo ponekad u štampi koja je prenosila njene ispovijesti. U centar pažnje Jovanka Broz vratila se 2009. kada je javnost saznala da živi u relativnom siromaštvu bez ijednog dokumenta. Jula 2009. godine ministar unutrašnjih poslova Ivica Dačić uručio joj dokumenta - ličnu kartu i pasoš.
Kao neposredan svjedok cijele turbulentne epohe u istoriji Balkana, njen život je predmet ogromnog regionalnog medijskog interesovanja. Jovanka Broz se rijetko pojavljivala u medijima, a poslednjih mjeseci veliku pažnju su privukle njene ispovijesti .
U februaru 2013. godine Jovanka Broz je bila prijavila pljačku kuće na Dedinju u kojoj je živjela i iz koje su bile odnijete brojne dragocenosti.
23. avgusta njeno zdravstveno stanje se naglo pogoršalo i ona je tog dana u polusvjesnom stanju primljena u Urgentni centar u koji su je dovela dva rođaka. Od tada se nalazila u Kliničkom centru Srbije pod ljekarskim nadzorom. Vijest o tome da je Titova udovica primljena u Urgentni centar postala je udarna u regionu, a mediji iz susjedstva su danima pratili njeno zdravstveno stanje.
Izvor:Blic.rs,B92
