Možda zvuči nevjerovatno, ali u društvu Inka, koji su u 15. i 16. vijeku bili neprikosnoveni vladari Južne Amerike, novac nije bio poznat, piše Dejli mejl.
Uprkos tome, ovaj narod je razvio bogatu civilizaciju bez premca u tom dijelu sveta, koja je imala mnogo hrane, tekstila, zlata, s razvijenom arhitekturom, kulturom i umjetnošću.
Njihove teritorije, koje su se prostirale u današnjoj Kolumbiji, Čileu, Boliviji, Ekvadoru, Brazilu, Argentini i Peruu, bile su povezane mrežom puteva koja je mogla da se nosi bilo kojom u Evropi tog vremena.
Pa ipak, Inke su jedina civilizacija u istoriji koja je ovaj stepen razvitka dostigla bez trgovaca i bez novca.
Naime, dokumenti koji su ostali iza španskih misionara prikazuju Inke kao vrhunske građevinare i prostorne planere, koji su razvili izuzetno sofisticiranu planinsku poljoprivredu i izgradili podjednako komplikovane i efikasne gradove na obroncima planina.
Društvo Inka bilo je toliko bogato i složeno da su mogli sebi da priušte stotine ljudi, koji su se bavili samo planiranjem korišćenja novootkrivenog zemljišta u poljoprivredi.
Sve to je, međutim, viđeno i u drugim civilizacijama tog vremena u Evropi i Aziji. Pa ipak, kod Inka nisu postojale dvije stvari - trgovina i novac.
Klasa trgovaca, tako bitna za razvoj svih civilizacija ovog svijeta, jednostavno nije postojala kod Inka, pa nije bilo moguće ni bogaćenje.
Pravljenje, distribuciju i korišćenje svega u državi strogo je kontrolisala vlada Inka.
Svaki građanin carstva dobijao je potrepštine za život, koje je mogao da preuzme iz državnog skladišta. Drugim riječima, hrana, oruđe, oružje, sirovine i odjeća bile su besplatne u carstvu Inka i svako je mogao da uzme onoliko koliko mu je bilo potrebno.
Zbog svega navedenog, neki teoretičari su državu Inka nazvali idealnom socijalističkom državom, dok su je neki nazvali i autoritarnom monarhijom. Ironijom sudbine, istina o imperiji Inka je vjerovatno negdje između te dve kvalifikacije.
Mnogi aspekti života Inka još uvijek su nepoznati, dijelom jer je dokaze o njima prekrilo vrijeme, a dijelom jer veliki dio toga što znamo o njima dolazi od Španaca, koji su ih uništili u 16. vijeku.
Naime, konkistador Fransisko Pizaro predvodio je vojnike koji su porazili armiju Inka u Peruu 1532. godine. Ali pravi poraz Inka desio se desetak godina prije toga, kad je 90 odsto svih Inka umrlo od velikih boginja, koje su među njih donijeli Španci.
tekst i foto: RTS.rs
