Istraživanje se od 1995. godine sprovodi u 39 evropskih zemalja. Prema riječima sociologa u Institutu za javno zdravlje, dr LjiljaneGolubović.sprovedeno je 2011. godine medu šesnaestogodišnjacima, učenicima prvih i drugih razreda svih srednjih škola u Cmoj Gori. - Gotovo svaki treći učenik (32 odsto) probao je cigarete (35 procenata dječaka i 29 odsto djevojčica). Do uzrasta od 16 godina svakodnevno je počelo da puši osam procenata đaka. Podaci ukazuju na veliku zastupljenost eksperimentisanja duvanskim proizvodima, što može rezultirati prevođenjem velikog broja povremenih u stalne pušače. U uzrastu do 13. godine, cigarete je probalo ukupno 16 procenta učenika, a dječaci su skloniji eksperimentisanju cigaretama. Većina anketiranih učenika prvu cigaretu zapalila je u uzrastu od 14 godina (osam odsto) i 15 godina (devet odsto), dok više od polovine ispitanih učenika smatra da bi izuzetno lako ili prilično lako nabavili cigarete kada bi to željeli - navela je dr Golubović piše Pobjeda.
I kada je alkohol u pitanju, većina učenika (66 procenata) smatra da je dostupnost izrazito velika za sve vrste alkoholnih pića (pivo, vino, žestoka pića). - Čak 77 procenata anketiranih bar jednom u životu pilo je neko alkoholno piće, a među njima su 82 procenta dječaka i 72 odsto djevojčica, dok je 18 procenta dječaka i 28 odsto djevojčica izjavilo da nikada nije pilo alkohol. Učestalost opijanja je veća kod dječaka nego kod djevojčica. Jednom ili više puta u životu, gotovo četvrtina učenika (24 odsto) - znatno više dječaka (35 procenata ) nego djevojčica (14 procenta) - doživjela je pijanstvo – kazala je dr Golubović.
Istraživanje je pokazalo porast upotrebe psihoaktivnih supstanci među srednjoškolcima, kao i da je dostupnost različitih psihoaktivnih supstanci izraženija među dječacima nego djevojčicama. Oko 23 procenta dječaka i 15 odsto djevojčica izjavilo je da bi im bilo „prilično ili izuzetno lako" da nabave kanabis (marihuana, skank, hašiš) ako bi to željeli, 10 procenta dječaka i osam odsto djevojčica na taj način percipira dostupnost amfetamina, aekstazija 13 procenata dječaka I lO odsto djevojčica.
- Ilegalnu drogu (kanabis, amfetamini, kokain, krek, ekstazi, LSD ili druge halucinogene,heroin i GHB) probalo je sedam procenta učenika do 16. godine. Postoji znatna razlika po polu i to u procenata dječaka i četiri odsto djevojčica. Bez ljekarskog recepta, trankvilizere ili sedative koristilo je pet procenata učenika, s tim što djevojčice navode upotrebu sredstava za smirenje u većem obimu (pet odsto) u odnosu na dječake (četiri). Kanabis je, bar jednomu životu, probalo pet procenta učenika, a u toku 12 mjeseci prije istraživanju četiri odsto. Dječaci u odnosu na djevojčice prednjače u konzumiranju kanabisa (upotreba nikad u životu - osam procenata dječaka i tri odsto djevojčica, a u toku zadnjih 12 mjeseci šest procenata dječaka i dva odsto djevojčica)- navela je dr Golubović.
Podaci, kako je istakla, ukazuju na potrebu razvijanja odgovarajućih strategija koje će omogućiti djeci da što bolje shvate i usvoje znanja o riziku i štetnim posljedicama upotrebe duvana, alkohola i droge, jer djeca o tome nijesu pokazala dovoljno znanja.
Registar zavisnika od droge u Crnoj Gori biće formiran narednih sedmica, a prvi podaci trebalo bi da budu predstavljeni javnosti 26. juna naredne godine - najavio je direktor Instituta za javno zdravlje doc. dr Boban Mugoša.
On je, na prezentaciji Evropskog istraživanja o upotrebi duvana, alkohola i droge, „ESPAD 2011", naveo da su stvoreni preduslovi za formiranje registra. - To će biti podaci zasnovani na činjenicama. Registar će nam pomoći da tačno znamo koliko se ljudi i zbog čega obratilo vezano za zloupotrebu droge i poremećaje zdravlja, zbog kojih su došli na tretman - istakao je direktor Instituta. Institut, prema njegovim riječima, sprovodi veliki broj istraživanja, a jedan koji je ovih dana završen je i procjena broja intravenskih zavisnika. - U okviru projekta Global fonda, preko projektne jedinice UNDP, a vezano za HIV/AIDS, Institut je, angažovao stručnjaka iz Hrvatske, da na osnovu naših raspoloživih rezultata napravi procjenu intravenskih zavisnika od droge, koji su i najčešći i možda pravi zavisnici. Prema procjeni, taj broj se kreće između 938 i 1.500, odnono prosječno 1.238. To su činjenice na osnovu kojih mi možemo da baratamo, sve drugo može da bude tako, ali i ne mora, a mi u Institutu moramo da se rukovodimo naukom i činjenicama i ne možemo da iznosimo paušalne ocjene -rekao je Mugoša.
