Na ovakvu odluku, o kojoj će najvjerovatnije danas biti obaviješteni Rektorat i Upravni odbor Univerziteta, profesore Pravnog fakulteta, koji, uz dva studenta čine članove Vijeća, podstakla je odluka Kolegijuma Rektorata, donesena u prošli petak, da se fakultetima oduzmu sva sredstva od samofinansirajućih studenata, „kako bi se sanirali dugovi Univerziteta“.
U ovom momentu, Univerzitet Crne Gore ima višemilionske dugove, a najveći povjerilac je, kako saznaje Portal Analitika, građevinska firma Kroling.
Hoće li biti "domino efekta"? Teško je predvidjeti dalji tok i posljedice finansijske krize crnogorskog državnog Univerziteta, te da li će odluka Pravnog fakulteta izazvati „domino efekat“ na ostale univerzitetske jedinice koje značajan dio sredstava prihoduju upravo od samofinansirajućih studenata – u prvom redu na Fakultet političkih nauka, Ekonomski fakultet i Filozofski fakultet u Nikšiću.
Fakat je da od 22 fakultetske jedinice Univerziteta Crne Gore, najviše samofinansirajućih studenata ima upravo Pravni fakultet, koji ih je godišnje upisivao oko 300, a za njim slijede ostali.
O tome koliki su finansijski potencijal samofinansirajući studenti, najbolje govori podatak da ih je na Pravnom fakultetu trenutno oko 1.500, a da svako od njih godišnje uplati 500 eura školarine, 250 eura po semestru. Ako je podatak o 1.500 takvih studenata tačan, jednostavna računica govori da samo Pravni fakultet godišnje od samofinsirajućih studenata prihoduje oko 750 hiljada eura.
Ali, sredstvima iz tih izvora nikada, ni taj fakultet, niti ostali, nisu samostalno raspolagali. Revolt profesora Pravnog fakulteta izazvala je krajnja konsekvenca koja je uslijedila odlukom od petka – da tim sredstvima više uopšte ne raspolažu!
Jasno je da ovakva odluka Pravnog fakulteta neće zatvoriti slavinu kojom pritiču prihodi od samofinansirajućih studenata, jer ih je veliki broj na starijim godinama studija.
No, valja podsjetiti da su do sada više puta mijenjana pravila o tome koliki je procenat od tih sredstava fakultet bio obavezan da preusmjeri prema rektoratu. Taj se procenat, kako saznaje Portal Analitika, postepeno povećavao, pa je od 20 odsto porastao na 45 odsto, od čega je kasnije jedan dio vraćan, da bi ih posljednja odluka od petka donesena u Rektoratu, lišila svakog prava raspolaganja tim sredstvima.
Centralizovana univerzitetska kasa: U komplikovanim procedurama prelivanja sredstava sa fakulteta na Univerzitet i obrnuto, od čega su se dijelom, između ostalog, finansirali i fakulteti i studijski programi koji imaju veoma mali broj studenata, pa gostujući predavači, ali i obezbjeđivale nadoknade profesorima za rad sa samofinanirajućim studentima – došlo se do tačke kada univerzitetski profesor prima istu platu - predavao stotini ili dvojici studenata, bez mogućnosti da može računati na dodatne prihode.
Nedavno je, kako saznaje Portal Analitika, usvojena i praksa po kojoj je univerzitetska kasa centralizovana, kompjuterski povezana sa fakultetskim „kasama“, tako da se iz rektorata mogu povući sredstva sa fakulteta, praktično bez saglasnosti dekana i fakultetskih računovodstvenih službi.
Za kraj juna očekuje se raspisivanje konkursa za upis na studije Univerziteta Crne Gore.
Kako je Vlada Crne Gore odlučila na sjednici od 7. juna, broj visokoškolaca na osnovnim studijama za narednu školsku godinu biće manji za 510 u 2013/14 godini, tako da će se iz budžeta u narednoj godini finansirati 1.752 studenta na osnovnim studijama, a 1.148 na specijalističkim studijama Univerziteta Crne Gore.
Koliko će biti raspisano mjesta za samofinansiranje, ostaje da se vidi.
(G. B.)
